Vitalik Buterin’e Reddiye
Vitalik Buterin geçenlerde benim de bahsettiğim mesele üzerine bir yazı yazmış. “Neden sadece block boyutlarını 10 katına çıkararak ölçeklenme sağlamıyoruz?” Ben de “Neden block boyutlarını çok rahat 10 katına çıkararak ölçeklenebiliriz?” onu yazayım madem.
Vitalik: The Limits to Blockchain Scalability
Öncelikle yıllar öncesindeki mesele neden tekrar gündeme geldi bilmeyenler için hatırlatalım. Sebebi Elon Musk’ın Doge’nin block sıklığını ve boyutlarını 10 katına çıkararak toplam kapasitesini 100 katına çıkaralım önerisi.
Vitalik’in yazısı da bununla başlıyor ve hemen sonrasında ise “Fork Savaşları” dediği bir bölüm var. O kadar absürt bir varsayımsal durum hayal etmiş ki üzerine yazmakta gerçekten zorlanıyorum. Ona rağmen de yanlış sonuca varmış. Satoshi’nin hikmeti işte onu da düşünmüş 🙃
Nasıl bir varsayımsal durum?
-Ağdaki validatorlerin %79'u
-Bütün explorer servisleri
-Bütün endpoint servisleri
-Bütün exchangeler
Toplanmış ve bir geliştirici grubuna coin basmışlar. Kullanıcı Node’ları da otomatik bu forku takip etmiş.
Halbuki kullanıcılar Full Node kursaymış geçersiz işlemi görüp bu yeni değişiklik ve zinciri reddederlermiş. Dış güçlerin bu büyük oyununu da bozarlarmış. O yüzden de blockchainler bütün kullanıcıların Full Node çalıştırabileceği şekilde dizayn edilmeliymiş.
Yazının devamında da standart bir kullanıcı bilgisayarını yormayacak bir blockchain en fazla ne kadar kaynak harcamalı üzerine kafa yormuş.
Ben oralara girmeyeceğim tabiki çünkü oluşturduğu şu absürt durumda dahi orjinal Bitcoin spesifikasyonuna uyan bir blockchain’de Light Node’lar bu şekilde desteklemedikleri bir zinciri takip etmezler. Ancak destekleri görüşün 1 tane bile Full Node’unun olmaması lazım.
“Bütün uyuyanları uyandırmaya bir tek uyanık yeter.”
Ana prensibimiz bu. Peki bu uyandırma işlemi nasıl işliyor? Çok basit. Herhangi bir ağı takip eden Node bu işlemi yakaladığı anda diğer Node’ları bu zinciri takip etmemeleri konusunda uyarıyor.
Buna genelde “Fraud Proof” denir. Satoshi ise Bitcoin Whitepaper’ında bundan “alert” yani alarm olarak bahsetmiş.
Bu geçersiz transferi gören herhangi bir Node geçersiz transferi bildirirken transferin zincire bağlı “Merkle Tree”deki yerini de belirtiyor. Light Client’ler de zincirin sadece bu kısmına bakıp tuttukları blockların hash’iyle karşılaştırıyor.
Blockchain’de her blockun hashinin birbirine bağlı şekilde tutulmasının en önemli sebeplerinden biri bu zaten. Bu hash vasıtasıyla zincirde geçersiz bir transfer olduğunu gören Node’lar bu zinciri reddediyor. End of the story.
Ölçeklenmede block boyutu arttırımın limitleri çok uzun bir mesele aslında.
Data availability problem. Verification Time. Zk-Snark. Recursive Zk-Snark. Non-inclusion proof. Sparse Merkle Tree.
Uzar gider.
Daha kullanıcının bilgisayarı seviyesinden öteye geçemediğimiz için oturup Whitepaper okuyoruz. Seviyenin buralarda olmasının sebebi işi buralarda dönüp dolaştıranların düşük IQ’lu olmasından kaynaklanmadığını da belirtmek lazım.
Hepsi ekmeğinin peşinde. Kurdukları sisteme hangi felsefe daha çok uyuyorsa onu satmaya çalışıyorlar. Bitcoin Core Lightning ve Sidechain satıyor. Vitalik de Sharding satıyor. Olay bu kadar basit.
Yoksa bu şekilde yazdığı şekliyle yanlış bir varsayımın peşine gidip ölçeklenmeyi kısıtlamıyor. Kendisinin ve Ethereum’un yolu başka. Transfere odaklı utxo tabanlı $DOGE gibi bir projenin ölçeklenmesi ise Ethereum gibi düşünülemez. Elma ile Armut.
Buarada consensus’un verdiği kararların kullanıcılar tarafından denetlenmesine verilen önem blockchain’i sadece bir saat olarak kullanma yaklaşımıyla alakalı. Bu konu hakkında yazdığım şu yazıyı tekrardan hatırlatıyorum.
